Tag Archives: GökyüzününPusulası

Gökyüzü’nün Pusulası: Kutup Yıldızı

İlkokuldan beri öğrendiğimiz bir bilgidir, Kutup Yıldızı’nı gördüğümüzde önümüz Kuzey, arkamız Güney yönünü gösterdiği. Bu nasıl bir yıldızdı ki bütün gezegenler, gök taşları hareket ederken bu yıldız her zaman aynı yerde sabit kalıp bizi kaybolmaktan kuruyor, Kutup Yıldızı’nı özel kılan özelliği ne?

Nedir?

Dünya’nın kuzey kutbundan 1°den az bir konumda yer alan, beyazımsı sarı, parlak bir yıldız. Kutup Yıldızı bize gökyüzünde en parlak tek bir yıldız gibi gelse de aslında Küçükayı takımyıldızına dâhil olup en parlak yıldızıdır.

Nerededir?

Kutup Yıldızı, Güneş’ten 3000 defa daha parlak ve Dünya’mızdan 650 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızdır. En bilinen ismi Kutup Yıldızı olsa da Demirkazık, Kuzey Yıldızı olarak da isimlendirilir.

Nasıl Bulunur?

Kutup Yıldızı’nı parlaklığı dışında da bulmak gayet kolaydır. Bildiğiniz gibi Büyükayı takımyıldızı ve Küçükayı takımyıldızını oluşturan yıldızları birer çizgi ile birleştirince sanki bir tavaya andırırlar. İşte Kutup Yıldızı, Büyükayı takımyıldızının oluşturduğu tava şeklinin gövdesindeki iki parlak yıldızı takip ederek bulunabilinir. Ayrıca Küçükayı takımyıldızının oluşturduğu tava şeklinin de sapının başladığı ilk nokta olan yıldız da Kutup Yıldızıdır.

Ne İş Yapar?

Kutup Yıldızı, kuzey yarımkürenin hangi noktasından bakılırsa bize, sabit olarak kuzeyi gösterecektir. .Yani Kutup Yıldızı her zaman bir pusulanın kuzey ibresi yönünde bulunacaktır. Bu özelliğinden dolayı bu yıldız yüzyıllarca kara, deniz ve hava seyrinde çok önemli bir noktadır. Kutup Yıldızı sadece kuzey yarıküreden görünür, güney yarıküreden görünmez. Öte yandan, Güneyi gösteren parlak bir Güney Kutup Yıldızı bulunmamaktadır.

Neden?

Güneş’in doğudan batıya doğru hareket ettiğini söyleriz değil mi? Aslında hareket eden Güne değil de yerdir yani Dünya’mız. Dünyamız kendi ekseni etrafından döndüğünden dolayı yıldızlar da gece boyu bu hizada dönüyor gibi görünür. Kutup Yıldızı ise hemen hemen Dünya’mızla aynı eksende yani aynı doğrultuda bulunduğundan dolayı sabitmiş gibi görünür. Aslında Kutup Yıldızı sabit değildir ama Dünya’nın ekseni ile kendi konumu arasında çok az bir fark olduğundan önemli bir fark oluşturmaz ve bize yine sürekli kuzey göstermeye devam eder.

Kutup Yıldızı’nın nasıl bulunduğunu öğrendiniz diye gece gece ormanda pikniğe gitmeyiniz. Ne de olsa Kutup Yıldızı size sadece yönünü gösterebilir aç olan kurtlardan korumaz 🙂

#KutupYıldızı #yıldız #GökyüzününPusulası #bilim #türkiyeçocuk